sobota, 11 sierpnia 2007

szogun

Shōgun

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy japońskiego tytułu wojskowego. Zobacz też: Szogun - powieść oraz jej adaptację filmową (serial).

Szogun (jap. 将軍 – shōgun: generał; tytuł oficjalny: 征夷大将軍 – seii taishōgun: głównodowodzący wojsk przeznaczonych do podboju barbarzyńców) – początkowo stopień wojskowy dowodzących cesarską armią japońską, później dziedziczny tytuł wojskowych władców Japonii sprawujących faktyczną władzę w kraju rządzonym nominalnie przez cesarza. Okres panowania szogunów nazywany jest bakufu (幕府 – rządy spod namiotu) lub szogunatem.

Spis treści

[ukryj]

Historia [edytuj]

Szogun jako stopień wojskowy [edytuj]

Funkcję szoguna wprowadzono w 794 podczas wojny z Ajnami. Armia ekspedycyjna zwana gun (jap. 軍) w liczbie od 3000 do 12000 żołnierzy była dowodzona przez generała shōgun. Taishōgun był najwyższym stopniem militarnym w systemie ritsuryō i odpowiadał stopniowi marszałka polnego. Taishōgun dowodził całą ekspedycją złożoną z trzech armii gun.

Po zakończeniu wojny w 813 urząd szoguna został zniesiony. W 940 na krótko go przywrócono w celu stłumienia rebelii wywołanej przez Tairę no Masakado.

Szogunat i urząd polityczny [edytuj]

W 1181 Minamoto no Yoshinaka otrzymał od cesarza władzę nad armią, jego syn w 1184 przyjął tytuł szoguna.

W 1868 szogunat został zniesiony.

Lista szogunów japońskich [edytuj]

Podbój Ajnów

  • Otomo no Otomaro 794-809
  • Sakanoue no Tamuramaro 809-811
  • Bunya no Watamaro 811-813

Rebelia Taira no Masakado

  • Fujiwara no Tadabumi 940

Wojna Gempei

  • Minamoto no Yoshinaka 1181-1184 (formalnie nie nosił tytułu szoguna)
  • Minamoto no Yoshitsune 1184-1189

Szogunat Kamakura 1192-1333

  • Minamoto no Yoritomo 1192-1199
  • Minamoto no Yoriie 1202-1203
  • Minamoto no Sanetomo 1203-1219
  • Kujo Yoritsune 1226-1244
  • Kujo Yoritsugu 1244-1252
  • Munetaka 1252-1266
  • Koreyasu 1266-1289
  • Hisaaki 1289-1308
  • Morikuni 1308-1333

Szogunat Kemmu 1333-1338

  • Morinaga Moriyoshi 1333-1334
  • Nariga Nariyoshi 1334-1338

Szogunat Ashikaga 1338-1573

  • Ashikaga Takauji 1338–1358
  • Ashikaga Yoshiakira 1359–1368
  • Ashikaga Yoshimitsu 1368–1394
  • Ashikaga Yoshimochi 1395–1423
  • Ashikaga Yoshikazu 1423–1425
  • Ashikaga Yoshinori 1429–1441
  • Ashikaga Yoshikatsu 1442–1443
  • Ashikaga Yoshimasa 1449–1473
  • Ashikaga Yoshihisa 1474–1489
  • Ashikaga Yoshitane 1490–1493
  • Ashikaga Yoshizumi 1495–1508
  • Ashikaga Yoshitane 1508-1521
  • Ashikaga Yoshiharu 1522–1547
  • Ashikaga Yoshiteru 1547–1565
  • Ashikaga Yoshihide 1568
  • Ashikaga Yoshiaki 1568–1573

Faktyczni władcy wojskowi Japonii bez tytułu szoguna

Szogunat Tokugawa 1603-1868

  • Tokugawa Ieyasu 1603-1605
  • Tokugawa Hidetada 1605-1623
  • Tokugawa Iemitsu 1623-1651
  • Tokugawa Ietsuna 1651-1680
  • Tokugawa Tsunayoshi 1680-1709
  • Tokugawa Ienobu 1709-1712
  • Tokugawa Ietsugu 1713-1716
  • Tokugawa Yoshimune 1716-1745
  • Tokugawa Ieshige 1745-1760
  • Tokugawa Ieharu 1760-1786
  • Tokugawa Ienari 1787-1837
  • Tokugawa Ieyoshi 1837-1853
  • Tokugawa Iesada 1853-1858
  • Tokugawa Iemochi 1858-1866
  • Tokugawa Yoshinobu 1867-1868

Etymologia wyrazu polskiego [edytuj]

Językoznawcy dopuszczają oboczne spolszczenie japońskiego wyrazu shōgun: siogun i szogun. Pierwsza forma bliższa jest oryginalnej wymowie, bowiem japońskie sh wymawia się częściej jak polskie ś, nie sz. Dawniej w piśmie obowiązywała jedynie forma szogun, obecnie zdaje się być ona mniej popularna.

Bibliografia [edytuj]


Brak komentarzy: