Goryl[edytuj]
Z Wikipedii
| Goryl | |
 | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | ssaki żyworodne |
| Szczep | łożyskowce |
| Rząd | naczelne |
| Rodzina | człowiekowate |
| Rodzaj | goryl |
| Nazwa systematyczna | |
| Gorilla | |
| I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1852 | |
 Zasięg występowania | |
 Systematyka Wikispecies | |
 Galeria Wikimedia Commons | |
Goryl (Gorilla) - rodzaj największych małp naczelnych zaliczany do człowiekowatych, najbardziej - po szympansach - spokrewniony z człowiekiem.
Spis treści[ukryj] |
Zasięg występowania [edytuj]
Zamieszkują lasy strefy równikowej w Afryce Środkowej, w dwóch obszarach wyraźnie oddzielonych przez rzekę Kongo. Wschodni obszar - położony w centralnej części kontynentu - obejmuje wschodnią część Demokratycznej Republiki Konga, Ugandę i Rwandę. Zachodni obszar występowania goryli to Nigeria, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Gabon, Republika Konga, Angola i zachodnie krańce Demokratycznej Republiki Konga.
Od roku 2005 jedyne w Polsce stado tych zwierząt, złożone z trzech samców, trzymane jest w ZOO w Opolu.
Systematyka [edytuj]
Pierwszy naukowy opis goryla sporządził Thomas S. Savage w 1847 roku nadając mu nazwę Troglodytes gorilla. W 1852 I. Geoffroy Saint-Hilaire przeniósł gatunek do nowego rodzaju Gorilla. Od 1993. klasyfikacja systematyczna goryli ulegała znacznym zmianom. Początkowo dla gatunku Gorilla gorilla wyróżniano dwa podgatunki: Gorilla gorilla gorilla i Gorilla gorilla beringei określane odpowiednio jako goryl nizinny i goryl górski. Dalsze badania prowadzone systematycznie od 1959. wykazały, że oddzielone od siebie odległością ok. 1000 km populacje określane jako zachodnia i wschodnia różnią się znacznie nie tylko od siebie, ale również wewnątrz siebie. Różnice geograficzne i morfologiczne spowodowały wydzielenie dwóch odrębnych gatunków, a wśród nich czterech podgatunków nazwanych odpowiednio do lokalizacji geograficznej i zajmowanego siedliska:
- Gorilla gorilla - goryl zachodni - z zachodniej części zasięgu występowania
- Gorilla beringei - goryl wschodni - ze wschodniej części zasięgu występowania
- Gorilla beringei ssp. beringei - dwie populacje goryli górskich - ok. 600-700 osobników - jedna w górach Wirunga na styku granic Demokratycznej Republiki Konga, Ugandy i Rwandy, druga zamieszkuje Nieprzenikniony Las Bwindi w Ugandzie
- Gorilla beringei ssp. graueri - wschodni goryl nizinny, 17 tys. osobników
Prawdopodobnie taka klasyfikacja nie utrzyma się długo, ponieważ prymatolodzy badający populacje goryli górskich sugerują potrzebę wydzielenia trzeciego podgatunku występującego w Bwindi Impenetrable National Park w Ugandzie.
Poszczególne populacje goryli zamieszkują różnorodne siedliska od bagien i terenów nizinnych po górskie lasy na wysokości 1600 m n.p.m. (goryle nizinne) i 2200-4200 m n.p.m. (goryle górskie).
Charakterystyka [edytuj]
Dorosły samiec goryla osiąga przeciętnie 1,65-1,75 m wzrostu i ciężar 140-180 kg. Waga i wzrost samic są zwykle o połowę mniejsze. W niewoli notowano samce o wadze przekraczającej 200 kg.
Chociaż goryl swoją budową jest przystosowany do życia nadrzewnego, tylko młode lekkie osobniki spędzają większość czasu na drzewach. Dorosłe prowadzą głównie naziemny tryb życia. Poruszają się po ziemi opierając się na kostkach wierzchu dłoni. Przez krótki czas mogą przyjmować postawę dwunożną.
Goryle są roślinożercami. Zjadają liście, owoce, pędy, korzenie, korę oraz - sporadycznie - owady. Prowadzą spokojny tryb życia spędzając większość czasu w grupach rodzinnych, które przemieszczają się po terytorium o powierzchni 5-30 km2. Noc spędzają w legowisku z liści i gałęzi. Żerują rano i po południu, odpoczywając w nocy i około południa. Tryb życia i dieta różnią się u poszczególnych podgatunków.
Dojrzałość seksualną osiągają pomiędzy 10. a 13. rokiem życia. Ciąża trwa 8,5 miesiąca. Młode pozostaje przy matce przez 3-4 lata. W warunkach naturalnych żyją 30-40 lat, a w niewoli do 50 lat.
Goryle potrafią wykorzystywać kamienie jako proste narzędzia służące do rozbijania łupin orzechów.
Status ochronny [edytuj]
Obydwa gatunki goryla są gatunkami zagrożonymi wyginięciem, przy czym zagrożenie dla G. b. beringei, G. b. diehli i populacji Bwindi uznano za krytyczne.
Zobacz też [edytuj]
Linki zewnętrzne [edytuj]
- Primate Info Net Gorilla - taksonomia, ekologia i ochrona goryli
- Where Are the Gorillas? - historia badań
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz