sobota, 11 sierpnia 2007

Orangutan

Orangutan

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj
Orangutan

Samica Pongo pygmaeus
Systematyka
Domena eukarioty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada ssaki
Podgromada łożyskowce
Rząd naczelne
Podrząd małpy właściwe
Nadrodzina małpy wąskonose
Rodzina człowiekowate
Podrodzina orangowate
Rodzaj Pongo
Nazwa systematyczna
Pongo
(Lacépède, 1799)

Występowanie: Borneo i Sumatra
Systematyka Wikispecies
Galeria Wikimedia Commons

Orangutan (Pongo) – rodzaj dużych małp człekokształtnych. Można je znaleźć jedynie w lasach deszczowych na Borneo i Sumatrze. Wyraz Orangutan jest wywodzony od malajskiego Orang Hutan oznaczającego człowiek leśny.

Spis treści

[ukryj]

Wygląd [edytuj]

Orangutany są małpami o długich rękach (rozstaw ramion do 225 cm) i krótkich nogach. Włosy długie, czerwonawe, rzadziej brązowe. Twarz naga, u samców występują szerokie talerze policzkowe; uszy małe przylegające. Kciuk i paluch krótkie, pozostałe palce długie.

Dymorfizm płciowy silnie zaznaczony. Samce są dwukrotnie większe od samic:

  • masa ciała:
    • samice – 40 kg
    • samce – do 150 kg
  • wysokość ciała:
    • samica – 110 cm
    • samiec – do 195 cm.

Samce wydają niskie, gardłowe odgłosy słyszane z odległości ok. kilometra.

Małpy te dożywają w stanie dzikim 35 lat, w niewoli nierzadko 50. Ciąża trwa 255 – 275 dni, rodzi się z reguły jedno młode o masie urodzeniowej 1200 – 1600 g. Matki opiekują się dziećmi przez 6 – 8 lat, dojrzałość płciowa jest osiągana w wieku 10 – 12 lat. Orangutany żywią się głównie owocami, liśćmi, termitami i owadami oraz jajami ptaków.

Jak inne małpy człekokształtne, orangutany są wysoce inteligentnymi zwierzętami. W połowie lat 90. XX wieku odkryto, że w jednej z populacji orangutanów osobniki regularnie posługują się narzędziami przy zdobywaniu pożywienia – odkrycia takiego dokonała wcześniej w latach 60. Jane Goodall, badając szympansy. Fakt ten został opisany w 2003 roku w periodyku Science. Orangutany są najmniej agresywnymi małpami i charakteryzują się przyjaznym nastawieniem. Notuje się również, że dzikie orangutany odwiedzają prowadzone przez ludzi ośrodki adaptacyjne dla osieroconych orangutanów, nawiązując z małymi kontakt i prawdopodobnie pomagając im w powrocie do życia w naturze.

Biotop [edytuj]

Orangutany są małpami nadrzewnymi, spędzającymi na drzewach niemal całe życie, poruszając się między koronami metodą brachiacji. Prowadzą dzienny tryb życia, w nocy przesypiają około 12 godzin. Grupy rodzinne tworzy samica z młodymi, czasami towarzyszy im samiec. Dorosłe samce zwykle prowadzą samotniczy tryb życia, kojarząc się z samicami na czas kopulacji.

Taksonomia [edytuj]

Pongo abelii
Pongo abelii

Dwie małe, izolowane populacje na Borneo i Sumatrze klasyfikowane jako podgatunki są obecnie przez niektórych dzielone na dwa gatunki: Pongo pygmaeus na Borneo i Pongo abelii na Sumatrze (większy i jaśniejszy). Co więcej, niektórzy prymatolodzy rozpoznają trzy dalsze podgatunki orangutana na Borneo: P. p. pygmaeus w północno-zachodniej części wyspy, P. p. morio na północnym wschodzie i wschodzie, oraz P. p. wurmbii w południowo-zachodnim Borneo.

Zagrożenia [edytuj]

Orangutany są gatunkami zagrożonymi, przy czym P. abelii - krytycznie. Liczbę dziko żyjących orangutanów szacuje się na 45–69 tysięcy na Borneo (P. pygmaeus) i 7 300 na Sumatrze (P. abelii)[1]. Niszczenie ich środowiska naturalnego przez wyręby i wypalanie lasów oraz działalność wydobywczą nasiliło się szczególnie w ciągu ostatniego dziesięciolecia. Większość z tych działań jest nielegalna i ma miejsce w 37 z 41 parków narodowych, które oficjalnie są wyłączone z gospodarki leśnej i górnictwa.[2] Poważnym problemem jest także uprowadzanie małych na sprzedaż, co wiąże się zwykle z zabijaniem matek.

Badaczem szczególnie zasłużonym w ochronie gatunku jest Birute Galdikas.

Brak komentarzy: